Orta Doğu’daki finansal hizmetler sektörü, heyecan verici bir geleceğin eşiğinde. Dünyada geleneksel olarak “bürokratik” ve “küresel rekabet gücünden yoksun” gibi algılanan bu bölgedeki finansal hizmet piyasası hızla gelişiyor. “Dijitalleşme” son zamanlarda dillere pelesenk olan anahtar sözcük. Orta Doğu, müşteri odaklı ve veriye dayalı yapısıyla yeni, canlı, açık fikirli ve daha kapsayıcı bir finansal ekosisteme doğru ilerliyor.
Orta Doğu nüfusunun yaklaşık %60’ı 25 yaş ve altında olduğundan dolayı[1], bölgedeki nüfus hem genç hem de dijital dünyanın yerlisi ya da en azından dijitale oldukça yatkın. Bu yeni nesil tüketiciler ve girişimciler, dijital bağlantıları sayesinde küresel kültüre giderek daha fazla bağlanıyor ve teknoloji destekli, gelişmiş ekonomilerden oluşan uluslararası bir topluluğa katılmak için istek ve heves duyuyor.
Böyle bir ortamda, bireysel finansal desteğe yönelik itici bir güç, bankaları ve diğer finansal kuruluşları en az ürünler kadar platformlara da odaklanmaya zorluyor[2]. Bu gelişmelerle eş zamanlı olarak sayıları hızlı bir şekilde artan finans teknolojileri alanındaki girişimci yeni şirketlerin yarattığı ivme, daha faza sektörler arası ortaklığa imkan vererek büyümeyi daha fazla teşvik ediyor ve pazara yeni yetenekleri çekiyor. Bu büyüyen potansiyelini görebilmek için, MENA bölgesinde “şimdi al sonra öde” tipi bir startup şirket olan ve 2021 yılındaki lansmanından sonra 110 milyon ABD doları gibi rekor seviyede bir fon toplayan[3] Tamara’ya ve Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirlikleri’nde 1,1 milyondan fazla aktif müşterisi olan ve 2021 yılındaki 150 milyon ABD doları da dahil toplam 180 milyon ABD dolarından fazla borç ve öz kaynak toplayan tabby’ye bakmanız yeterlidir.
Gerek diğer kuruluşların finans kuruluşları ile etkileşimini gerek finans kuruluşlarının kendi arasındaki etkileşimini hızlandıran son teknoloji yazılımlar, sermayeyi daha çabuk ve daha hedefe yönelik bir şekilde hareket etmeye teşvik ediyor.
Piyasaların bir araya gelmesiyle halihazırda büyük birleşmeler de söz konusu: 2021 yılında Suudi Arabistanlı bireysel kredi sağlayıcısı NCB ile daha küçük rakibi Samba’nın birleşmesi veya Saudi Arabian British Bank (SABB) ile Alawwal Bank’in birleşmesi gibi örnekler mevcut.
Toplumsal açıdan umut veren bu yeni dünya, yeni bir araba için kredi arayan bir aileden tutun da büyüme için uluslararası fon arayışında olan büyük çok uluslu şirketlere kadar Orta Doğu ekonomisinin her katmanında devrim yaratma potansiyeline sahip.
Suudi Arabistan’daki STC Pay ve Al Rajhi Bank’in sunduğu UrPay gibi piyasanın kurallarını değiştiren finans teknolojileriyle kripto para birimleri ve merkez bankası dijital para birimleri ön plana çıkıyor. Bu esnada IBM, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ile ortak olarak Project Aber adlı bir ödeme yönetimi sistemi üzerinde çalışıyor: Bu sistemde, tek bir bölgesel para birimi kullanılıyor ve JIMCO’nun Rain platformu gibi tüketici tarafından benimsenmeyi artıracak, kullanışlı ve uygulama tabanlı ticaret platformlarından yararlanılıyor.
Bu tür araçlar ve kaldıraçlar genel küresel finansal sistemine daha fazla entegre oldukça yapay zeka ve diğer öngörüye dayalı analitik sistemler, anlık karar alma için gerçek zamanlı veriler sağlayarak Orta Doğu finansal piyasalarının dalgalanmalara ve fırsatlara karşı daha hızlı yanıt vermesini sağlıyor.
Bu dijitalleşme dalgasının, paradigma değişimi ile beraber Hizmet Olarak Bankacılık (Banking as a Service – BaaS) ortamına geçişin parçası olarak bankacılık, varlık yönetimi ve sigorta sektörlerini de kapsaması kaçınılmaz.
Bu değişikliklere öncülük eden bölgesel pazarlar arasında Mısır yer alıyor. Bu pazar, kendi finansal hizmetler piyasasını geleceğe hazır hale getirmek için hızla gelişen ortamın ivmesini yakalamaya son derece hevesli durumda.
Eylül 2020’de yürürlüğe giren yeni bankacılık yasası ile ödeme sistemlerini, hizmetlerini ve finans teknolojilerini kapsayan kapsamlı bir düzenleyici rejim oluşturuldu. Yeni yasa, söz konusu önemli alanlarda büyümeyi ve inovasyonu teşvik etmeyi ve aynı zamanda hükümetin temel hedefi olan finansal kapsayıcılığı güçlendirmeyi amaçlıyor.
Bankacılık reformu, ülkenin devam eden ekonomik reform programının hayati bir dayanak noktası olarak görülüyor ve aynı zamanda bankacılık ve ödeme sektörünün düzenlenmesini desteklemek için güçlü bir çerçeve oluşturuyor. Ayrıca sektörün küresel sahnedeki rekabet gücünü desteklemeyi ve Mısır’ın ekonomik kalkınma ve çeşitlendirme hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmayı hedefliyor.
Hükümet aynı zamanda finansal hizmetleri modernleştirme programının bir parçası olarak inovasyonu teşvik etmek için olumlu yönde adımlar atıyor. Başkan Abdel Fattah Al-Sisi’nin gelişmekte olan teknoloji alanlarında büyümeyi destekleme isteği doğrultusunda Ulusal Mısır Bankası, Banque du Caire ve Banque Misr, ülkedeki finans teknolojileri endüstrisinin 85 milyon ABD dolarına ulaşmasını sağlamak için Mart 2022’de NClude adlı ortak fonlarını tanıttı.[4] Finansal kolaylaştırma hizmetleri sağlayan Mısırlı finans teknolojileri şirketi Lucky de bu fon portföyünde yer alarak 25 milyon ABD doları tutarında bir taahhüdü garanti altına aldı.
Yapay zekanın, teknoloji odaklı dönüşümün katalizörü olarak belirli bir potansiyele sahip olduğu düşünülüyor. Bilgi ve Karar Destek Merkezi (Information and Decision Support Center – IDSC), 2030 yılına kadar GSYİH’nin en az %7,7’sini yapay zekanın oluşturmasını sağlamayı hedefliyor[5]. Ülkenin “Kalkınmaya Giden Yol Vizyonları” (Visions on the Road to Development) stratejisinin bir parçası olan bu değişimin, finansal hizmetler sektörüne yenilikçi teknolojilerin entegre edilmesine yardımcı olması planlanıyor. IDSC, dijital cüzdanlar ve elektronik ödeme hizmetleri açısından Mısır’ın zaten dokuz Arap ülkesi içinde ilk sırada olduğunu belirtiyor.
Mısır, finansal hizmetler sektörüne yönelik iddialı planları ve sağlam ekonomisi ile BAE ve Körfez Arap Ülkeleri İş Birliği Konseyi (KİK) üyelerinden gelecek yatırımlar için popüler bir hedef olduğunu halihazırda ortaya koyuyor. Bu yıl, First Abu Dhabi Bank (FAB), Mısır’ın en büyük yatırım bankası olan EFG Hermes’in hisselerinin çoğunluğunu 1,18 milyar ABD doları karşılığında almayı teklif etti[6]. Bu satın alma tamamlanırsa, geçen yıl Lübnanlı Bank Audi’nin Mısır’daki işlerinin satın alınmasından sonra FAB’ın ülkedeki ikinci büyük anlaşması olacak.
Abdul Latif Jameel Finance Egypt İcra Kurulu Başkanı Mohamed El Gazzar ile, katlanarak büyüme potansiyeline sahip hareketli Mısır pazarındaki finansal hizmetler alanında gözlemlenen gelişmeler, şirketin şimdiye kadarki ilerlemesi ve Gazzar’ın iddialı genişleme stratejisi hakkında konuştuk.
Abdul Latif Jameel Finance Egypt tarafından şu anda ne tür hizmetler sunuluyor?
MEG: İnsanların yaşam kalitesini artıran ve iyileştiren yenilikçi finansman çözümleri sunmayı amaçlıyoruz. Abdul Latif Jameel’in bir parçası olmaktan gurur duyuyoruz ve grubun 75 yılı aşkın süredir devam eden küresel başarı mirasından ve 21 yılı aşkın süredir Mısır pazarındaki derin bilgi birikiminden ve geniş deneyiminden faydalanıyoruz. Bu “global-yerel” formül, işimize güç veren ve yenilik ruhumuzu tetikleyen bir hayat damarı. Temel değerlerimiz kuruluşumuzun dayanağını oluşturuyor ve bizi saygı duymaya, iyileşmeye, öncülük etmeye, destek olmaya ve dürüst hareket etmeye yönlendiriyor. Müşterilerin artan ve sürekli değişen ihtiyaçlarını öngörmemizi ve ele almamızı sağlayan müşteri merkezli bir yaklaşım sergiliyoruz ve bu yaklaşıma kararlılıkla bağlıyız.
Abdul Latif Jameel’in MENA bölgesinde, Avrupa’da ve Asya’daki ulaşım sektöründe sahip olduğu kapsamlı deneyimden ve güçlü ortaklıklardan faydalanan Abdul Latif Jameel Finance Egypt, otomatik finansman çözümlerinden oluşan bir portföy sağlıyor. Ayrıca, müşterilerimizin ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak tasarlanmış kapsamlı bir tüketici finans ürünleri yelpazesi sunuyoruz. Finansman çözümlerimiz, müşterilerin yaşam kalitelerini iyileştirmelerine yardımcı olan çeşitli amaçlara hizmet ediyor. Hizmet yelpazemiz arasında sigortanın yanı sıra araç, seyahat ve eğitim finansmanı da yer alıyor. İnsanların hayatlarındaki önemli anlar için olanaklar sunarak yaşamları kolaylaştırmaktan gurur duyuyoruz.
Şirketin 2021 yılındaki performansını nasıl değerlendiriyorsunuz?
MEG: Geçen yıl, 2021 bizim için olağanüstü bir yıldı. Mısır’daki tüm sosyal segmentler için finansman çözümleri sağlamak üzere dijital dönüşüm stratejimize uygun yeni bir operasyon platformuna yatırım yaptık. Bunu başarmak için, süreçleri basitleştiren ve müşteri memnuniyeti ile finansal katılımı artıran gelişmiş yazılımlar ve teknolojiler kullanarak hiç durmadan yenilikçi finansal hizmetler yaratıyoruz. Bu, satış performansımıza olumlu bir şekilde yansıdı ve satışlar geçen yıl %10 arttı. 2022 yılında bu yüzdeyi iki katına çıkararak müşterilerimizin sayısını ikiye katlamayı sabırsızlıkla bekliyoruz.
2022 yılında farklı finansman çözümleri sunmayı planlıyor musunuz?
MEG: Evet, verilebilecek toplam kredi miktarımızı 2022 sonuna kadar iki katına çıkarmayı planlıyoruz. Bunu, Jameel Ailesinin vizyonunun önemli bir bileşeni olan finansal kapsayıcılığı teşvik etmek ve Mısır genelinde özellikle finansal hizmetlere erişimi olmayan çok sayıda müşteriye ulaşacak finansman çözümleri sağlamak için en yeni finans teknolojilerinden yararlanarak yapmayı amaçlıyoruz. Ayrıca, müşterilerin ev tipi güneş paneli sistemleri, mülk yenileme, mobilya, seyahat ve turizm, eğitim ve sağlık hizmetleri gibi ihtiyaçlarını finanse etmelerini kolaylaştıran yenilikçi finansman çözümleri ve programları sunuyoruz.
Şirketin hisse senetlerini pazar genişleme planlarına uyacak şekilde artırmayı düşünüyor musunuz?
MEG: Stratejimiz, bir yandan çözümümüzü sürdürürken diğer yandan piyasadaki değişimlerle başa çıkma yeteneğimize dayanıyor. Toplam hisse değerimiz şu anda yaklaşık 500 milyon EGP (27 milyon ABD doları) tutarında, bu da güçlü bir pazara yayılma stratejisini desteklememize olanak tanıyor.
2022’de pazar payınızı artırmayı hedefliyor musunuz?
MEG: Evet, elbette satış hacimlerimizi artırmak istiyoruz. Mali Düzenleme Kurumu (Financial Regulatory Authority – FRA) raporlarına göre Mısır pazarında satış açısından en büyük tüketici finansmanı şirketlerinden biriyiz. 2022 sonuna kadar ilk 4 içerisinde yer almak istiyoruz. Bunu başarmamıza yardımcı olması için yıl sonuna kadar müşteri sayısını ikiye katlamayı hedefliyoruz.
Tüketici finansmanı hizmetlerinin sunulması kapsamında tüketici finansmanı şirketleriyle bankalar arasındaki rekabeti nasıl değerlendiriyorsunuz?
MEG: Mısır pazarı çok büyük ve büyüme için hala büyük bir potansiyele sahip. Tüketici finansmanı piyasasındaki genişlemeyi, bankalar tarafından sunulan daha geleneksel finansal hizmetlerin bir tamamlayıcısı olarak görüyoruz. Müşterilerimizin ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak tasarlanmış, daha fazla yeni ürünü içeren yenilikçi araçlarla müşterilere ulaşmayı amaçlıyoruz. Bu, daha büyük müşteri segmentlerine ulaşmamızı kolaylaştıracak ve ülkedeki finansal kapsayıcılığın çok daha fazla genişlemesine katkıda bulunacaktır.
Otomotiv finansmanı, geçmişten bu yana her zaman işlerinizin büyük bir kısmını oluşturdu. Peki otomotiv piyasasının son yıllardaki performansı nasıldı?
MEG: Akıllı çiplerin üretimindeki düşüşten kaynaklanan uluslararası kriz, araç satışlarını olumsuz etkiledi ve akabinde fiyatlarda artış yaşandı. Satış rakamları, küresel salgından da olumsuz etkilendi. Bu konuda hala tam bir iyileşme söz konusu değil ancak 2022’nin ikinci yarısında olumlu gelişmeler görmeyi bekliyoruz. Hem arzın artması hem de faiz oranlarının düşmesiyle birlikte, kullanılmış araç satışlarının hacmi artıyor.
Sizce tüketici finansmanı, hükümetin daha fazla finansal kapsayıcılıkla ilgili hedeflerine ulaşmasına yardımcı olacak mı?
MEG: Tüketici finansmanı, ülkenin finansal kapsayıcılık stratejisini uygulamak ve daha büyük müşteri segmentlerine ulaşmak için kullanılan ana araçlardan biri. Tüketici finansmanı şirketleri, Kahire ve İskenderiye gibi büyük şehirlerin dışında ulaşılması daha zor müşterilerle bağlantı kurmak için genellikle daha fazla esnekliğe sahip. Bu, daha fazla finansal kapsayıcılık için temellerin atılmasını sağlıyor ve kapsayıcılığı artırmaya yardımcı oluyor.
Büyüme stratejinizin bir parçası olarak yeni finansal lisanslara başvurmayı planlıyor musunuz?
MEG: Evet, FRA’nın pazara girecek kuruluşlar için yeni başvuruları açmasının ardından sigorta aracı lisansı almaya hazırlanıyoruz. Yerel pazarda henüz mevcut olmayan yüksek kaliteli sigorta ürünlerinin nasıl tanıtılabileceğini araştırıyoruz.
Amacımız, yerel sigorta şirketleri ile iş birliği yaparken bu ürünleri sağlamak için son teknolojiden faydalanmak. Bu yaklaşımın, sağlık sigortası hizmetleri sunmanın yanı sıra gençler ve turistler gibi farklı sosyal segmentlerin artan taleplerini karşılamamızı sağlayacağına inanıyoruz.
Ayrıca, tacir ortaklarımıza benzersiz ürünler ve hizmetler sunmayı hedeflemenin yanı sıra, küçük ve orta ölçekli işletme (KOBİ) arenasında da büyümeyi planlıyoruz.
Mısır’daki tüketici finansmanı piyasasında karşılaştığınız başlıca zorluklar neler? Ve bu zorlukların üstesinden nasıl gelinebilir?
MEG: Finansal kapsayıcılık hala büyük bir zorluk. Hükümetin finans teknolojilerinde büyümeyi ve inovasyonu teşvik etmek için attığı adımlar bu açıdan olumlu. Bu adımlar, finansal hizmet şirketlerinin performanslarını iyileştirmelerine ve daha fazla müşteriye ulaşmak için dijital teknolojiyi kullanmalarına yardımcı olarak satışları artırmaya ve mevcut zorlukların bazılarının üstesinden gelmeye yardımcı olacaktır. Tüketici finansmanı şirketleri için işletme maliyeti de bir zorluk teşkil ediyor. Ancak, tüketici finansmanı şirketlerinin rekabet gücünü artırmayı ve daha fazla büyümelerini kolaylaştırmayı amaçlayan dizi yasal değişiklikle ilgili görüşmeler devam ediyor. Mısır’daki tüketici finansmanı işletmeleri için umut vadeden bir gelecek olduğuna kesinlikle inanıyorum.
[1] https://www.youthpolicy.org/mappings/regionalyouthscenes/mena/facts/#FN13
[2] https://www.talkwalker.com/blog/the-future-of-the-financial-industry-in-the-middle-east#
[3] https://www.oliverwyman.com/middle-east/media-center/2022/feb/predicted-trends-for-the-middle-east-financial-services-sector-in-2022.html
[4] https://www.ecofinagency.com/finance/2203-43476-egypt-s-public-banks-launch-85mln-funds-in-support-to-the-fintech-industry
[5] https://www.egypttoday.com/Article/3/113051/Egypt-targets-increasing-AI-contribution-to-GDP-to-7-7
[6] https://www.pressreader.com/uae/gulf-news/20220214/282136409833462
Basın Kitine Eklendi
