Çevreciler, yatırımcılar ve teknisyenler, aslında güneş enerjisi sektöründe yer alan herkes için 2023 yılı, sektörün potansiyelini ortaya koyduğu parlak bir yıl oldu. Başlıca haberler: Güneş enerjisi kapasitesi, geçen yıl rekor miktarda 346 gigawatt (GW)’lık yeni eklemelerle küresel çapta %74’lük bir artış gösterdi ve dünya genelinde kurulan toplam enerji kapasitesi 1.419 GW’a çıktı.[1] Bir diğer dönüm noktası: 28 ülke, güneş enerjisinin yalnızca bir Çin’e özgü bir olgu olduğu fikrine karşı, 2023 yılında tek başına en az 1 GW’lık yeni güneş enerjisi kapasitesi kurdu.
Dünyanın çoğu artık güneş enerjisine giden yolda yerini almış gibi görünüyor. Fotovoltaik (PV) teknoloji, 2023 yılında rüzgar ve hidroenerji pazarlarındaki büyümenin çok üzerine çıkarak tüm yeni yenilenebilir enerji kapasitesi kurulumlarının yaklaşık dörtte üçünü oluşturdu. Geçen yıl güneş enerjisine yönelik atılımların hızlanması, COP28’in on yılın sonuna kadar yenilenebilir enerji kapasitesini üçe katlama konusundaki iddialı hedefini canlı tutuyor.[2] Güneş enerjisinin 2023’teki yükseliş oranı göz önüne alındığında, yenilenebilir enerji kaynakları 2002 ve 2023 yılları arasında elde ettikleri ortalama büyüme oranını koruyabilirse (yılda %16), bu hedef giderek daha gerçekçi hale gelecektir.
Bu kadar hızlı bir büyüme sadece büyük çevresel faydalar sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda ekonomik büyüme ve enerji güvenliği fırsatlarını da beraberinde getirecektir.
Güneş enerjisine yapılan küresel yatırım miktarı artsa da Çin, şaşırtıcı bir şekilde, hâlâ hakim durumdadır. Yeni eklenen kapasiteleri her yıl %55’lik bir oranda hızla artarak %5,9 oranındaki global ortalamayı çok gerilerde bıraktı.[3] Dünya genelinde Çin, 2023 yılındaki tüm yeni güneş enerjisi kapasite eklemelerinin %63’ünü gerçekleştirdi. Sadece 2024’ün ilk çeyreğinde, yeni eklenen güneş enerjisi kapasitesi rekorların kırıldığı 2023’teki seviyenin dört katına çıktı. Ocak ve Mart ayları arasında kurulan 45,74 GW’lık yeni kapasite, Çin’in 2024 yılında güneş enerjisi alanında daha yüksek bir referans noktası belirleyeceğini garanti ediyor.
Güneş enerjisi teknolojisindeki fiyat düşüşlerinin devam etmesi, sadece Batı’nın gelişmiş pazarlarının değil, birçok ülkenin bu konuya ilgili artırıyor.
Elbette, Almanya (2023 yılında 15 GW güneş enerjisi ilaveleri), İtalya (10 GW), Hollanda (5 GW), İspanya (10 GW), ABD (25 GW) ve Birleşik Krallık (4 GW) gibi daha zengin ve teknolojik olarak daha gelişmiş ülkeler güneş enerjisi alanında sürekli ilerleme kaydetti. Ancak, onların bu atılımlarına özellikle Orta Doğu ve Latin Amerika başta olmak üzere gelişmekte olan pazarlardan birçok ülke katıldı.
Örneğin, 2023 yılında Hindistan (10 GW’tan fazla), Brezilya (12 GW), Şili (2 GW), Meksika (2 GW), Suudi Arabistan (2 GW) ve BAE (2 GW) gibi ülkelerde güneş enerjisinin hızlı yayılması dikkate değer oldu.[4]
Güneş enerjisini, her yerde parlak bir gelecek bekliyor.
Çin yeni bir referans noktası belirliyor
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), Çin’in 2023’teki güneş enerjisi genişlemesini “olağanüstü” olarak tanımlıyor.[5] Şöyle ki; sadece Çin, 2023 yılında tüm dünyanın bir önceki yıl sahip olduğu kadar güneş fotovoltaik tesisine onay verdi. Bu, yeşil enerjinin evriminde gerçekten kuralları baştan yazan bir gelişmedir.
Neden bu yıl Çin için bu kadar harikaydı? IEA, öncelikli olarak bu ülkenin enerji projeleri için uzun vadeli sözleşmeler sağlayan destekleyici politika ortamına kredi sağladı. Bu da, net yatırım getirisi arayan yatırımcıların güven içinde işlem yapabilmeleri için ihtiyaç duydukları türden bir güvence sağladı.
Çin’in güneş enerjisi coşkusu uygun şekilde gökyüzünde parlamaya devam ediyor. Ülkenin, günümüzden 2030 yılına kadar dünyanın yeni yenilenebilir enerji kapasitesinin yarısından fazlasını karşılayacak miktarda ruhsatlar vermesi bekleniyor. Bunun yaratacağı etki, çarpıcı olacaktır. Çin’in günümüzdeki elektrik üretiminin yaklaşık %70’i fosil yakıtlara bağımlıdır, ancak önümüzdeki on yılın sonunda ülkedeki elektriğin neredeyse yarısı yenilenebilir enerjiyle üretilecektir.[6],[7]
Ülke artık dünyanın en büyük 15 güneş çiftliğinin üçte birine ev sahipliği yapıyor.[8] Bu mega tesisler arasında ülkenin kuzeybatısında Haziran 2024’te açılan ve 5 GW fotovoltaik kapasitesi ile dünyanın şimdiye kadarki en büyük güneş enerjisi tesisi olan Xinjiang dizisi bulunmaktadır. Çin’in Sichuan Eyaleti, 2022 yılında 28,1 GW sevkiyat kapasitesine ulaşan Tongwei Solar’ın öncülüğünü yaptığı dünyanın en büyük yedi güneş paneli üreticisinden altısına ev sahipliği yapmaktadır.[9]
ABD ve Hindistan gibi rakip pazarlarda güneş dostu politikaların ilgi çekmesine rağmen Çin’in öngörülebilir gelecek için güneş enerjisi tedarik zincirinde hakimiyetini koruması bekleniyor. Mevcut tahminlerin doğru olduğu kanıtlanırsa, yıl sonuna kadar Çin, ucuz işçilik ve ham maddelerin görece bolluğu sayesinde küresel güneş enerjisi üretiminin %80 ila %95’ini kontrol edecek konumda olacaktır. Çoğu ülke, fotovoltaik panellerini yurt içinde üretmektense Çin’den daha ucuza ithal devam edecektir.
Çin deneyiminin de gösterdiği gibi, fiyat önemlidir. Ve güneş enerjisi paranın karşılığını hiç bu kadar iyi vermemişti.
Güneş enerjisi fiyatları ikna edicidir
Şu anda Avrupa ve ABD’nin yaşadığı türde bir ekonomik bir daralma ve yaşam maliyetlerinde kriz ortamında maliyetler çok önemlidir. Bu nedenle, 2023 yılında güneş panellerinin fiyatlarının neredeyse yarıya düşmesi önemlidir.[10] Maliyetlerde neden bu kadar keskin bir düşüş yaşanıyor?
Kısmen, ölçek ekonomilerinin ortaya çıkmasını sağlayan üretim hızındaki artıştan kaynaklanmaktadır. Ancak bunun bir diğer nedeni de dünya çapında destekleyici politikaların benimsenmesidir. Bu tür mevzuat, yeni güneş enerjisi çiftlikleri için planlama sürecini kolaylaştırabilir veya yenilenebilir enerji yatırımları için vergi teşvikleri sağlayabilir.
Yaklaşık 130 ülke, daha yeşil enerji biçimlerine yönelik artan kamu talebine yanıt olarak artık daha etkili yenilenebilir enerji politikalarını hayata geçirmiştir.[11] Birleşik Krallık’ta, özellikle yeni bir İşçi Partisi hükümeti, Yeşil Yeni Anlaşma’nın bir parçası olarak İngiltere’yi temiz bir enerji süper gücü haline getirmeyi vaat eden bir politika paketini yakın zamanda oyladı. Yeni hükümet, İngiltere’nin doğusunda yer alan üç büyük yeni güneş çiftliğine kısa sürede onay verdi ve evlere güneş panelleri kurma sürecini basitleştiren bir ‘çatı kurulum devrimi’ yaptı.
AB de aynı şekilde güneş enerjisini desteklemek için güçlü bir şekilde hareket etmektedir. Mart 2024’te Avrupa Parlamentosu, üye devletlerin tüm yeni binalara güneş enerjisi ekipmanı eklemesini ve uygulanabilir hallerde mevcut altyapıya geriye dönük olarak eklemesini gerektiren mevzuatı onayladı. Dünyanın dört bir yanındaki yasa koyucular bu gelişmeleri yakından izliyor olacak. Bu girişim başarılı olursa, diğer ülkelerdeki benzer planlar için bir örnek teşkil edebilir.
Üreticilerin ve enerji tedarikçilerinin bakış açısına göre 2023 yılında güneş enerjisi teknolojisinin değeri hakkında ilgi çekici haberler de geldi. Şebeke ölçeğinde güneş fotovoltaik tesisleri de dahil olmak üzere yeni kurulan yenilenebilir kapasitenin yaklaşık %96’sı, benzer yeni kömür ve doğal gaz tesislerine göre daha düşük enerji üretim maliyetleri sağladı.[12]
2023 yılında güneş enerjisi üretim maliyetleri gaz (70 ABD doları), kömür (117 ABD doları) ve nükleer yakıttan (180 ABD doları) daha az bir seviye olan yaklaşık 60 ABD dolarına düştü.[13] Değişken yenilenebilir enerjilerin enerji şebekesine entegre edilmesi ek maliyetlere neden olsa bile, on yıl içerisinde güneş enerjisinin daha ucuz hale gelmesi öngörülüyor.
Yeşil enerji maliyetleri düştükçe fosil yakıt maliyetleri de arttı. Petrol, gaz ve kömür fiyatları 2000 yılından bu yana keskin bir şekilde arttı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden sonra fiyatların aniden yükselmesi ve daha sonrasında biriken talebi karşılamak için küresel stokların piyasaya sürülmesiyle yeniden düşmesi bu kaynakların dünyadaki gelişmelere karşı ne kadar hassas olduğunu kanıtladı.[14]
Siyasetçiler yalnızca sonraki seçimleri düşünseler de ve CEO’lar genellikle bir sonraki yıllık raporun ötesini görmekte zorlansa da güneş enerjisinin sunduğu mali değer uzun vadede inkar edilemez derecede sağlamdır. Çalışmalar, yenilenebilir enerjinin öncelikle de güneş enerjisinin hızla benimsenmesinin, fosil yakıt alternatiflerine kıyasla yüzyıl ortası itibarıyla dünyada 12 trilyon ABD dolarına kadar tasarruf sağlayabileceğini göstermektedir.
Güneş enerjisine yapılan yatırımlar, özellikle de bu konsepti heyecan verici yeni bir aşamaya taşımayı vaat eden geçtiğimiz yıldaki teknolojik atılımlar göz önünde bulundurulduğunda, zamanında ve mantıklı görünüyor.
Güneş enerjisi sektörünü dönüştüren teknoloji
Güneş enerjisi sektörü, yenilik ve vaatle dolup taşıyor. Geçtiğimiz yıl, fotovoltaik teknolojisinin dönüşmeye devam ettiği, performansını artırdığı ve daha büyük ticari değer sunmaya yönelik yeni yolların ortaya çıktığı gelişmelere şahit oldu.
Perovskit ardışık güneş hücreleri, gelişmekte olan bir sonraki büyük fotovoltaik teknolojisi olarak ortaya çıkıyor. Son 12 ay içinde yapılan çalışmalarda güneş enerjisi verimliliği rekorlarını tekrar tekrar yenileyen bu hücrelerde geleneksel silikon hücre tabanıyla perovskiti karıştırılır. Perovskit’in özel kristal yapısı, farklı ışık dalga boylarını silikona emdirir ve birlikte güneş spektrumundan daha fazla yararlanırlar. Panel başına daha fazla elektrik, daha fazla yatırım getirisi ve yeşil enerjiye bel bağlayan evler ve işletmeler için daha fazla güvence anlamına gelir.
Halihazırda yapılan denemeler neticesinde perovskit ardışık hücreler %33 verimliliği aşmaktadır; geleneksel silikon hücreler nadiren %30 verimliliğe ulaşmaktadır.[15] Perovskit ardışık hücrelerin, bu yıl ticari ölçekli dağıtıma hazır olması beklenmektedir.
Ayrıca, günün farklı saatlerinde her iki taraftan da ışığı yakalayabilen, belki de çit olarak kurulumu yapılabilecek iki taraflı paneller olan “bifasiyal” güneş panellerinin doğuşuna da tanıklık ediyoruz. Bu panellerde tipik opak arka levhanın yerine cam veya şeffaf polimer kullanır ve bu da, güneş ışığının her iki açıdan da nüfuz etmesini ve hücreyi şarj etmesini sağlar. Testler, bifasiyal panellerin tek taraflı alternatiflere göre %10-%20 daha fazla güç ürettiğini göstermiştir.[16] Mevcut panellerin yarısından azı bifasiyaldir, ancak bunların tümü değişecek ve bifasiyal paneller 2030 yılına kadar küresel pazarın %70’ini ele geçirme eğilimindedir.
Şehir planlamacılar ve mimarlar, binaya entegre fotovoltaiklerin (BIPV) potansiyelinden yararlandıkça, geleneksel pencerelerin yerini yavaş yavaş yeni nesil şeffaf güneş panelleri alacak. Bu paneller, camı özel bir fotovoltaik kaplama ile kaplayarak veya yarı saydam ışık emicileri iki cam panel arasına sıkıştırarak yapılır. Şeffaf pencere panelleri çatı panellerinden daha az verimlidir ve şu anda normal camdan %30 ila %40 daha fazla maliyetlidir; ancak 50 yıla kadar dayanacak şekilde üretilmiştir ve enerji faturalarında daha fazla tasarruf sağlayacaklardır.[17]
Yapay zekada (AI) devam eden ilerlemeler de güneş enerjisi endüstrisine de yansımaktadır. Enerji üretimini tüketimle dengelemek için giderek daha fazla yapay zeka algoritmalarının kullanılması şebekeyle daha sorunsuz entegrasyon, daha güvenilir yenilenebilir enerji kaynakları ve herkes için daha ucuz faturalar anlamına geliyor.
Teknolojik ilerlemenin hızı göz önüne alındığında, gökyüzümüzden serbestçe düşen sonsuz güneş ışığını saklayacak yöntemlere ihtiyacımız var. Bulutlar güneşi engellediğinde veya güneş panellerimize alacakaranlık çöktüğünde bile yenilenebilir enerji kaynaklarını koruyabilen yeni pil enerji depolama sistemleri (BESS) furyasına katılın.
Depolama, güneş enerjisinde başarısının anahtarıdır
Jameel Energy’nin önde gelen yenilenebilir enerji işletmesi FRV’nin öncü bir güç olduğu BESS teknolojisi, enerjinin fazla olduğu zamanlarda yenilenebilir kaynaklardan gelen elektriği enerjinin yeterli olmadığı dönemlerde ihtiyaç duyulana kadar depolar.
Endüstri şu anda en verimli ve uygun fiyatlı depolama ortamı olarak nikel mangan kobalt katotların yerini alan lityum iyon pillerin hakimiyeti altındadır. Ancak lityumun egemenliği de sona yaklaşıyor olabilir. Lityum, pahalı ve yeraltından çıkarılması çevreye zarar veren nadir bir toprak mineralidir; bu nedenle sodyum-iyon ve sodyum-sülfür gibi rakip pil teknolojileri bunun yerine geçebileceğini kanıtlamaktadır.
Sodyum iyon, lityum iyondan daha düşük enerji yoğunluğuna sahip olabilir (120-160 watt-sa/kg’a karşı 170–190 watt-sa/kg), ancak üretim maliyetlerinin %20 daha ucuz ve çevresel ayak izinin daha küçük olması nedeniyle çok sayıda üreticinin geçen yıl içinde sodyum-iyon BESS üretmeye başlaması şaşırtıcı değildir.[18]
Küresel BESS pazarı, 2023 yılında 45 GW yeni kurulumla neredeyse üç katına çıktı. Önümüzdeki yılın, BESS maliyetlerinin bir yıl içinde %43 oranında düşerek Çin liderliğinde 100 GWsa’ten fazla büyüme göstermesi bekleniyor.[19] Tahminler, önümüzdeki on yıl içerisinde BESS kapasitesinde %21 oranında yıllık büyüme olacağını ve bu şekilde 2030 yılına kadar dünya çapında 442 GWsa’lik bir pazar oluşacağını göstermektedir.
ABD’nin 2022 Enflasyonu Düşürme Yasası (IRA), enerji depolama sistemlerinin piyasaya sürülmesi için yasal desteğin önemini ortaya koymuştur. IRA, güneş enerjisi yatırımcıları ve üreticilerine vergi kredileri teklif etti ve milyarlarca dolar değerinde bir Sera Gazı Azaltma Fonu sağladı.[20]
Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Avrupa (AB’nin REPowerEU planı aracılığıyla) ve Latin Amerika’da benzer politikalar teşvik edici bir şekilde parlamentolar yoluyla uygulanmaktadır. Tüm bunlar, dünyanın dört bir yanındaki hırslı BESS yatırımcıları için daha fazla koruma vaadi ile gelmektedir.
Beş kıtada faaliyet gösteren FRV, Birleşik Krallık’ta Contego, West Sussex ve Clay Tye, Essex dahil olmak üzere BESS projelerinden oluşan bir portföyü yönetmektedir. Mart 2024’te 99 MW’lık bir çıktı ve 198 MWsa’lik kapasite ile faaliyet göstermeye başlayan Clay Tye, açılışın ardından Avrupa’nın en büyük ortak operasyonel BESS tesisi oldu.
Contego 34 MW’lık bir çıktı ve 68 MWsa kapasite sunar. FRV ayrıca, ikisi de Midlands’te olmak üzere birlikte yaklaşık 100 MW enerji üreten iki tane daha Birleşik Krallık BESS planına daha öncülük ediyor. İki lityum-iyon pil depolama sistemi, dağıtım ağına enerji aktaracak ve alacaktır.
Bu planlar, FRV’nin Dorset, Birleşik Krallık’taki 2020’den bu yana faaliyet gösteren 15 MWsa kapasiteli Holes Bay pil projesinin başarısına dayanmaktadır. FRV, benzer projeleri Avustralya’da Victoria, Gnarwarre’de yeni bir BESS tesisinin yanı sıra bir hibrit güneş/BESS tesisini Queensland, Dalby’de işletmektedir. FRV, Yunanistan’daki bir BESS projesinde de çoğunluk hissesine sahiptir ve Şubat 2024’te AMP Tank Finland Oy ile Finlandiya’da şebeke ölçeğinde bir pil enerji depolama sistemi (BESS) projesi için ortaklık yapmıştır.
Güneş ışığından enerji toplama ve depolamadaki bu büyük ilerlemeler göz önüne alındığında, neden henüz güneş enerjisiyle çalışan bir dünyada yaşamıyoruz ve daha temiz bir enerji geleceğine giden yolculuğumuzu hızlandırmak için sektörde hangi adımlar atılabilir?
Zorluklar güneşin parıltısını kaçıracak mı?
Geçen yıl sektörde yapılan büyük ilerlemelere rağmen güneş enerjisi iklim değişikliğine karşı mücadelede henüz belirleyici bir etki sağlamadı.
90 dakika içinde tüm gezegenin bir yıllık enerji ihtiyacını karşılamaya yetecek kadar güneş ışığı dünyaya çarpmaktadır. Güneş enerjisi bu kadar bol olduğu halde, Uluslararası Enerji Ajansı’na göre dünyanın mevcut enerji karışımının sadece küçük bir kısmını temsil etmektedir. Güneş enerjisinin büyük potansiyeli düşünüldüğünde günün içinde oldukça küçük bir kısmı yakalanan güneş ışınlarının çoğu boşa gider.
Güneşi en çok alan ülkelerin genellikle kurulu güneş enerjisi kapasitesi en az olan ülkeler olması üzücü bir durumdur. Güneş ışığı ortalamanın üzerinde olan pazarlar, 2023 yılında yeni kurulan güneş enerjisi kapasitesinin yalnızca %14’üne (204 GW) tekabül etmektedir.[21] Örneğin, 2023’te sıcak ve kuru Afrika’da gerçekleşen kurulumlar, küresel kapasite artışının yalnızca %0,2’sini veya 1GW’tan daha az enerjiyi temsil ediyordu. Dünya nüfusunun beşte birine ev sahipliği yapan bir bölgede, daha aktif bir güneş enerjisi endüstrisi yaşam standartlarını geliştirebilir. Düşük GSYİH, ülkeler arası çatışma, tutarsız yasalar ve finansmana erişim eksikliği gibi geçmişten gelen sorunların tümü Afrika’da güneş enerjisinin daha yaygın bir şekilde kullanıma sunulmasını engelliyor.
Benzer sorunlar, modern araştırma ve geliştirme tesislerinin eksikliğinin uzun yatırım geri ödeme süreleri ile birlikte birçok projeyi güçsüz bıraktığı Hindistan alt kıtasında güneş enerjisinin daha hızlı ilerlemesini de engellemektedir.
Bu küresel bir sorundur. AB Enerji Komiseri Kadri Simson, 2023 yılında inşaat halinde olandan daha fazla güneş enerjisinin onay aşamasında olduğu konusunda uyarıda bulundu.[22] Simson, izin süreçlerinde hızlı reformlar yapılmasının yanı sıra arazi kullanımını düzenleyen yeni kuralların gerekliliğini savunuyor ve toplumun benimsemesine yönelik teşviklere daha fazla vurgu yapıyor.
Makroekonomik ortam da izlenmeye değer olacaktır. IEA, 2022’den bu yana merkez bankası faiz oranlarının ortalamasının %1’in altından %5’e yükseldiğini ve gelişmekte olan pazarlarda güneş enerjisi ekonomisini gereksiz yere yavaşlattığını belirtiyor.[23] ABD’nin ekonomik performansı, özellikle yeni bir Başkan’ın göreve başlamasıyla özellikle önümüzdeki yıl ilgiyle incelenecek.
Tabii ki kimse “güneş devrimi” ölçeğindeki esaslı değişimlerin büyük bir maliyet getirmeden geleceğini düşünmüyor. IEA, küresel ısınmayı 1,5 °C’lik sanayi öncesi seviyelerde tutmak için temiz enerji yatırımlarının 2030’a kadar yılda 4,5 trilyon ABD dolarına ulaşması gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor.[24]
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) da benzer şekilde endişeli ve yenilenebilir enerji alanındaki ilerlemenin önümüzdeki yedi yıl boyunca Paris Anlaşması hedeflerine ulaşmak için gereken ilave 7,2 TW yenilenebilir enerjinin altında kaldığını vurguluyor.[25]
Abdul Latif Jameel, Uluslararası, Başkan Vekili ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Fady Jameel, “Güneş yüzyılımızın ilk yıllarındayız” diyor. “Ancak, 2023’’ün de gösterdiği gibi, bu yeşil, temiz enerji kaynağı için gelecek çok daha parlak olabilir. “Mevcut tahminler tutarsa, ulusların bir araya geldiği küresel topluluğumuz önümüzdeki beş yıl boyunca, geçtiğimiz yüz yıl içinde yönettiğinden daha fazla yenilenebilir enerjiyi kapasitesine ekleyecektir; bu da uluslararası işbirliğinin etkisinin bir başarısı ve kanıtı olacaktır.
“Zorluklar devam ediyor, ancak güneş enerjisinin geçtiğimiz yıl sergilediği ilham verici yükseliş, özel sermayenin dünyanın dört bir yanındaki topluluklar için daha güvenli bir gelecek oluşturmadaki gücünü gösteriyor.
Her yeni güneş enerjisi planı, net sıfıra giden yolda bir diğer önemli adım olarak takdir edilmelidir.”
[1] https://ember-climate.org/insights/in-brief/2023s-record-solar-surge-explained-in-six-charts/
[2] https://www.irena.org/News/pressreleases/2024/Jul/Tripling-Renewables-by-2030-Requires-a-Minimum-of-16-point-4-pc-Annual-Growth-Rate
[3] https://ember-climate.org/insights/in-brief/2023s-record-solar-surge-explained-in-six-charts/
[4] https://ember-climate.org/insights/in-brief/2023s-record-solar-surge-explained-in-six-charts/
[5] https://www.iea.org/reports/renewables-2023/executive-summary
[6] https://www.iea.org/reports/renewables-2023/executive-summary
[7] https://e360.yale.edu/features/china-renewable-energy
[8] https://www.theecoexperts.co.uk/solar-panels/biggest-solar-farms
[9] https://www.theecoexperts.co.uk/solar-panels/largest-solar-panel-manufacturers
[10] https://www.iea.org/reports/renewables-2023/executive-summary
[11] https://www.theecoexperts.co.uk/solar-panels/solar-drives-record-renewables-growth
[12] https://www.iea.org/reports/renewables-2023/executive-summary
[14] https://ourworldindata.org/grapher/fossil-fuel-price-index
[15] https://www.technologyreview.com/2024/01/08/1085124/super-efficient-solar-cells-breakthrough-technologies/
[16] https://www.alternergy.co.uk/blog/post/bifacial-solar-panels-what-are-they
[17] https://www.cnet.com/home/energy-and-utilities/new-solar-technology-could-make-your-windows-way-more-functional/
[18] https://www.mckinsey.com/industries/automotive-and-assembly/our-insights/enabling-renewable-energy-with-battery-energy-storage-systems
[19] https://about.bnef.com/blog/global-energy-storage-market-records-biggest-jump-yet/
[20] https://www.seia.org/sites/default/files/Inflation%20Reduction%20Act%20Summary%20PDF.pdf
[21] https://ember-climate.org/insights/in-brief/2023s-record-solar-surge-explained-in-six-charts/
[22] https://www.weforum.org/agenda/2024/02/renewables-energy-capacity-demand-growth/
[23] https://www.iea.org/reports/renewables-2023/executive-summary
[24] https://www.weforum.org/agenda/2023/09/iea-clean-energy-investment-global-warming/
[25] https://www.irena.org/News/pressreleases/2024/Mar/Record-Growth-in-Renewables-but-Progress-Needs-to-be-Equitable
Basın Kitine Eklendi
