Hidrojen yeniden sahnelere dönüyor

Dubai, BAE 27 Temmuz 2023

Hidrojen, enerji geçişinde onlarca yıl boyunca kilit bir katalizör olarak öne sürüldü. Yenilenebilir enerji kaynağı olarak potansiyelini, yeşil ulaşım çözümlerini destekleme kapasitesini ve hidrojenle çalışan toplu taşıma taşıtlarına artan ilgiyi daha önce ele almıştık. Ne var ki muazzam potansiyeline rağmen asla tam olarak beklenen etkiyi ortaya koyamadığına dair bir algı var. En azından, henüz ortaya koyamadı. Ancak gözlerden uzak geçen birkaç yılın ardından hidrojen yine dikkatleri üzerine çekiyor. Nihayet küresel yeşil dönüşümde “niş” konumundan “güçlü bir rakip” olacağı bir konuma yükseliyor olabilir mi? Ulaştırmadaki son gelişmelere bakacak olursak gezegende en çok bulunan elementi sevmemiz için çok daha fazla neden var.

Hidrojen’in dirilişi

Hidrojen yakıt hücreli elektrikli araçlar (FCEV) pazarı kayda değer bir büyüme sergiliyor. Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) Global EV Outlook 2023 raporuna göre[1], FCEV’lerin toplam sayısı önceki yıla kıyasla 2022’de %40 artarak 72.000’den fazla araca ulaştı.

2022 yılında yola çıkan 15.000 adet yakıt hücreli arabanın üçte ikisinden fazlasına ve dünyadaki yolcu taşıyan hidrojen araçlarının yarısından fazlasına ev sahipliği yapan Güney Kore, bu sürece öncülük ediyor. Çoğunlukla arabalardan oluşan 15.000’den fazla araç ve 200’den biraz daha fazla yakıt hücreli otobüs ile Amerika Birleşik Devletleri, FCEV’ler için ikinci en büyük pazar konumunda yer alıyor. ABD’deki FCEV sayısı 2022’de %20’den fazla büyürken Çin’deki büyüme oranı %60’lık kayda değer bir artış sergileyerek Çin’i en çok FCEV araç sayısına sahip üçüncü ülke haline getiriyor.

Çin, dünyadaki hidrojenle çalışan kamyonların %95’inden fazlasını ve dünya genelindeki yakıt hücreli otobüs filosunun yaklaşık %85’ini barındırmaktadır. Ülke, birkaç yıl boyunca öncelikli olarak otobüslere ve kamyonlara odaklandıktan sonra hidrojenle çalışan ilk 200 arabasını 2022 yılında FCEV filosuna kattı. Çin hükümeti, 2025 yılına kadar bir milyon hidrojenle çalışan taşıta ulaşmayı hedefliyor[2]. Japonya’nın 2030 yılına kadar 800.000 hedefiyse çok geride değil[3]. Bu arada, hidrojenle çalışan araç küresel piyasasının 2032 yılına kadar 62,88 milyar ABD dolarına ulaşması bekleniyor[4].

Bu trendler, hidrojenle çalışan araçların artan talebini ve çeşitli ülkelerde yaygın olarak benimsenmesine yönelik sağlam bir itici gücün olduğunu göstermektedir. Hükümetler ve endüstriler, hidrojen altyapısına ve teknolojik gelişmelere yatırım yapmaya devam ettikçe hidrojenle çalışan araç piyasası daha fazla genişlemeye hazır hale gelmekle birlikte sürdürülebilir ve sıfır emisyonlu ulaşımın geleceği için umut verici fırsatlar sunuyor.

Hidrojenle çalışan araçlardaki son gelişmeler

Hidrojen hemen hemen tüm araçlar için uygun bir yakıt kaynağıdır ve son birkaç yılda birçok yeni model ve uygulama duyurulmuştur.

Tüketici

Juniper Research’ün bir raporuna göre tüketici araçları 2027 yılına kadar küresel olarak kullanımda olan hidrojen araçlarının %60’ından fazlasını oluşturacaktır[5].

1955 yılından beri Abdul Latif Jameel’in ortağı olan Toyota, hidrojenle çalışan araç teknolojisine öncülük etmektedir. Kısa bir süre önce hidrojenle çalışan yeni otomobili 2023 Toyota Crown sedan modelini piyasaya sürdüğünü duyurmuş ve şirketin on yıl içinde piyasa sunduğu ilk yeni hidrojenle çalışan aracı olmuştur[6]. Bu yeni araç, Toyota’nın amiral gemisi yakıt hücreli elektrikli aracı (FCEV) Mirai’yi tamamlamaktadır.

Yakın rakipleri Hyundai’nin yüksek performanslı NEXO’su ve Honda’nın yeni nesil CR-V’si dahil olmak üzere sektörde bahisler SUV araçlara yöneliyor[7]. Aynı şekilde Renault, geleneksel bataryalı elektrikli araçlardan (BEV) %75 daha küçük karbon ayak izine sahip hidrojenle çalışan bir SUV prototipi olan Scenic Vision’ı geliştirmektedir[8]. Diğer yandan BMW, tahmin edebileceğiniz gibi Toyota tarafından üretilen yakıt hücrelerine sahip iX5 konsept aracı ile denemeler yapmaktadır[9].

Ticari

Birçok uzman, üstün menzil performansı, hızlı yakıt ikmali ve bakım kolaylığı nedeniyle ağır hizmet ve uzun mesafe uygulamalarının hidrojenle çalışan araçlar için ideal olduğunu öne sürmektedir. Yakıt hücreleri veya hidrojen motorları ile tahrik edilen hidrojenle çalışan araçlar özellikle mesafesi 290 km’yi ve yükleri 11.000 kg’ı aşan yolculuklar için uygundur. Sektör raporlarına göre, şu anda sıfır emisyonla günde 965 km’nin üzerinde yük taşıyabilecek hidrojene bir alternatif bulunmamaktadır[10]. Örneğin, en yeni Hyundai Xcient kamyonları ve Toyota Mirai tek bir şarjla 800 km’den fazla seyahat edebilmektedir[11].

Renault Group ile hidrojen yakıt hücresi üreticisi Plug Power arasında bir ortak girişim olan Hyvia, 500 km’ye kadar bir menzile ulaşabilen ilk hidrojen minivanlarını fabrikadan çıkarmaya başlamıştır[12]. Hyundai’nin Xcient kamyonları geçen yıldan bu yana Almanya, İsviçre, Yeni Zelanda ve Güney Kore’de hızla pazar payı kazanmış ve yakın zamanda ABD ve İsrail için teslimatlar planlanmaktadır. Toyota ve Nikola gibi diğer büyük oyuncular da ticari hidrojen araçlarıyla ABD pazarına giriş yapmaktadır[13].

Toplu taşıma

Hidrojenle çalışan araçlar, özellikle Çin başta olmak üzere Asya-Pasifik bölgesindeki toplu taşımada ivme kazanıyor. Information Trends’e göre hidrojen yakıt hücreli otobüslerin küresel satışlarının 2037 yılına kadar 650.000’i aşması beklenmektedir, bu da 2022’de 4.000 adetten daha az olan satışlarda önemli bir artış anlamına gelmektedir[14].

Diğer ülkelerde de hidrojenle çalışan otobüslerin benimsenmesine yönelik önemli adımlar atılmaktadır. Mayıs 2023’te Güney Kore, sektör devleri Samsung, Hyundai ve diğerleriyle 2026’ya kadar 2000 adet hidrojenle çalışan yolcu otobüsünü piyasaya sunmak için bir anlaşma imzaladı[15]. PwC’ye göre 2030 yılına kadar Almanya, 900’den fazla hidrojenle çalışan otobüse sahip olmayı hedefliyor. Bu da mevcut 145 otobüse kıyasla önemli bir artış anlamına geliyor[16].

Avrupa Birliği (AB), 2030 yılına kadar yeni şehir otobüslerinin batarya veya hidrojenle çalıştırılmasını zorunlu kılmıştır[17]. Bu direktif, AB’nin 2040 yılına kadar ağır hizmet araçlarından kaynaklanan emisyonlarda %45’lik bir azalma sağlama ve yeni kamyon ve otobüslerden kaynaklanan emisyonları %90 azaltma hedefinin bir parçasıdır.

Hidrojenle çalışan araçlar toplu taşımada birçok avantaj sunar. Özellikle hidrojenle çalışan yanmalı motorlar, daha pahalı BEV’lere kıyasla dizel muadillerinden yaklaşık %50 daha fazla ön maliyete sahip uygun maliyetli bir sıfır emisyon çözümü sağlar[18]. Bu görece uygun fiyat, sıfır emisyonlu araçlara geçiş yapan filo operatörleri için hidrojen motorlarını cazip hale getirmektedir.

İspanya’da, Abdul Latif Jameel Energy’nin sektöründe öncü yenilenebilir enerji işletmesi FRV, 2026 yılına kadar en az 1000 geleneksel taksiyi çevre dostu hidrojenle çalışan araçlar ile değiştirmek için Madrid Profesyonel Taksi Federasyonu ile ortak bir çalışma yürütmektedir. Toyota İspanya ile iş birliğini içeren bu girişimde, çevre üzerinde sıfır etkisi olan ve 600 km’ye kadar etkileyici menziliyle tanınan Toyota Mirai yakıt hücreli modeli kullanılacak.

FRV’nin inovasyon kolu olan FRV-X burada, Vectalia ile ilk büyük ölçekli çevre dostu hidrojenle çalışan otobüs taşımacılığı sistemini geliştirmek için çalışmaktadır.

Hidrojenle çalışan araçların benimsenmesi otobüslerle sınırlı değildir. Avrupa’da yakıt hücreli taksiler popülerlik kazanıyor ve Paris halihazırda 100’den fazla yakıt hücreli elektrikli araçtan (FCEV) oluşan bir filoya sahip ve 2024 yılına kadar bu sayıyı 10.000’e çıkarma planları Toyota tarafından destekleniyor[19]. Toyota, Almanya’da Uber ile iş birliği yaparak iki yıllık bir deneme için 200’e kadar hidrojenle çalışan araba tedarik ediyor[20].

Hızla ilerleyen hidrojen yeniliği

Hidrojen ayrıca motor sporları alanında geleneksel yakıtlara da meydan okuyor. Abdul Latif Jameel Motors Suudi Arabistan’ın sponsorluğundaki ROOKIE Racing, hidrojenle çalışan bir CR Corolla ile Fuji Speedway’deki Super Taikyu (Dayanıklılık) Yarışı’na katıldı ve şu anda hidrojenle çalışan motorları ve karbon nötr yakıtlı araçlarıyla “Super Taikyu Series 2023” yarışında mücadele ediyor.

28 Mayıs’ta, Toyota tarafından geliştirilen sıvı hidrojenle çalışan bir araba, 2023 ENEOS Super Taikyu Serisi’nin ikinci turu olan NAPAC Fuji SUPER TEC 24 Hours Yarışı’nı tamamladı. Sıvı hidrojen yakıtlı bir araçla yarışmak dünyada ilk defa yapılan bir girişimdi. Serinin en zorlu etabı olan 24 saatlik yarışta ilk kez sahneye çıkmasına rağmen Toyota ekibi, Shizuoka Bölgesi’ndeki Oyama’da 358 tur, yani 1.634 km’ye denk gelen bir mesafe ile Fuji Speedway’i tamamladı.

Fotoğraf Sahibi: © Noriaki Mitsuhashi/N-RAK Fotoğraf Ajansı/Toyota

Hidrojenle çalışan araçların benimsenmesini sağlayan nedir?

BEV’ler genellikle tüm ilgiyi üzerine çekse de hidrojenle çalışan araçlar daha temiz ve daha sürdürülebilir bir gelecek arayışında çok sayıda avantaj sunar:

Artan çevresel endişeler

Taşımacılık, küresel emisyonların yaklaşık %21’ini oluşturur[21]. Geleneksel içten yanmalı motorların aksine, hidrojenle çalışan araçlar yalnızca su buharı salar ve bu da onları temiz ve çevre dostu bir alternatif yapar. Dahası, FCEV’ler kilogram başına yaklaşık 97 km menzile ulaşabilir ve tipik olarak galon 1 galon (3,7 litre) başına yaklaşık 40 km’yi kapsayan geleneksel araçlardan daha iyi performans gösterir[22].

Tamamen yeşil olma potansiyeli

BEV’ler teorik olarak şarj edildikleri enerji karışımına dayanır. Hidrojen ise rüzgar ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerjiler de dahil olmak üzere çeşitli kaynaklardan türetilebilir. Üstelik yoğun olmayan saatlerde fazlalık elektrik kullanılarak elektroliz ile hidrojen üretebilir. Bu, esneklik sağlar ve fazla yenilenebilir enerjinin depolanmasına ve kullanılmasına katkıda bulunur.

Üstün menzil ve yakıt ikmal süresi

Hidrojenle çalışan araçlar BEV’lere kıyasla daha uzun sürüş menzili sunar. Tek bir hidrojen deposunda yüzlerce kilometre yol kat edebilirler ve yakıt ikmali, geleneksel benzinli veya dizel bir araçlarla benzer şekilde genellikle 3 ila 5 dakika arasında bir zaman alır. Bu, elektrikli araçları tüketicilerin benimsemesinin önündeki en yaygın engellerden biri olan sınırlı menzil ve hızlı şarj altyapısının bulunabilirliğiyle ilişkili “menzil endişelerini” azaltır.

Ölçeklenebilirlik kolaylığı

Hidrojen araçların ticari uygulamalar ve toplu taşıma için çok fazla yatırım yapmadan konuşlandırılması nispeten kolaydır. Benzer şekilde hidrojen yakıt ikmal istasyonları, geleneksel benzin istasyonları gibi hızla uygulanabilir ve birçok araca aynı anda hizmet verebilir.

Stratejik önem

Doğal gaz fiyatlarındaki dalgalanma ve özellikle geleneksel kaynaklara (ör. Rusya’dan) bağımlı bölgelerde enerji kaynaklarını çeşitlendirme ihtiyacı, hidrojen yakıtın potansiyeline yönelik ilgiyi yenilemiştir[23]. Ayrıca hidrojenle çalışan araçların benimsenmesi, BEV’lerin temel bileşenleri olan ve tedarik zinciri zorluklarına ve etik kaynak kullanımı ile ilgili endişelere maruz kalan nadir toprak minerallerine olan bağımlılığı azaltmaya yardımcı olabilir.

İstikrarlı yenilik

Hidrojenle çalışan araçlar şu anda BEV’lerden 2-4 kat daha fazla elektrik kullansalar da bu sınırlamaların üstesinden gelmek ve genel performansı iyileştirmek için ciddi çabalar sarf edilmektedir. Araştırma ve geliştirme çalışmalarının temel alanlarından biri, hidrojen yakıt hücresi teknolojisinin verimliliğini, dayanıklılığını ve maliyet etkinliğini artırmaya odaklanmaktadır. Örneğin, ABD Enerji Bakanlığı (DOE), 1 kilogram hidrojenle yaklaşık 161 km menzil elde etmek için yakıt verimliliğini artırmaya çalışmaktadır[24].

Ayrıca elektroliz yoluyla hidrojen üretimi için çok önemli olan elektrolizörlerin üretim kapasitesi sürekli olarak artmaktadır ve 2021 ve 2022 arasında iki katına çıkmıştır[25]. Yakıt hücresi ve elektrolizör tedarikçilerine yapılan küresel yatırımlar da artmaktadır ve 2021 yılında yaklaşık 7 milyar ABD dolarına ulaşmıştır[26]. Yatırımlardaki bu artış, uygulanabilir alternatif bir yakıt kaynağı olarak hidrojene yönelik artan ilgiyi ve güveni göstermektedir.

Artan devlet desteği

Dünya genelinde hükümetler araştırma ve geliştirmeyi teşvik etmek, emisyonları azaltmak ve hidrojen altyapısının kurulmasını kolaylaştırmak için birçok politika, teşvik ve düzenleme dahil olmak üzere hidrojenle çalışan araçların benimsenmesini desteklemek ve teşvik etmek için proaktif adımlar atmaktadır[27].

ABD’de DOE, hidrojen depolama, dağıtım ve araç yakıt ikmal teknolojilerindeki araştırma ve geliştirme için 47 milyon ABD doları tahsis etmiş ve temiz hidrojen üretimi ve yakıt hücresi teknolojilerinin verimliliğini, dayanıklılığını ve maliyet etkinliğini artırmak için kısa süre önce 750 milyon ABD doları fon tahsis ettiğini duyurmuştur[28]. 2022 Enflasyonu Düşürme Yasası, temiz hidrojen üretim tesisleri için 10 yıllık bir üretim vergisi kredisi (PTC) sunmuş ve vergi kredilerini hidrojen yakıtlı araçları kapsayacak şekilde genişletmiştir. Mevzuat ayrıca yakıt hücreli araçlar dahil olmak üzere belgeli çevre dostu ticari araçlar için 40.000 ABD dolarına kadar kredi sağlamakta ve düşük gelirli ve kırsal bölgelerdeki hidrojenle çalışan araçlar için 100.000 ABD dolarına kadar teşvikler sunmaktadır.[29]

Çin, 14. Beş Yıllık Planında (2021-2025) kritik faktörlerden biri olarak hidrojeni dahil etmiştir.[30] Bu plan, bağımsız inovasyona, üretim kabiliyetlerine ve yenilenebilir kaynaklardan yıllık hidrojen üretimine odaklanan kapsamlı bir hidrojen enerjisi endüstrisinin geliştirilmesi için hedefler belirlemektedir[31].

Japonya, düşük maliyetli yakıt hücreli araçların toplu üretimi ve hidrojen yakıt ikmal istasyonu ağının kurulması için iddialı hedefler belirleyen Stratejik Yol Haritası’nın genel çerçevesini belirlemiştir. Devlet, 2030 yılına kadar yollarda 800.000 FCV, 1.200 yakıt hücreli otobüs ve 10.000 yakıt hücreli forklift bulundurmayı hedeflemektedir[32]. Benzer şekilde Güney Kore, hidrojen araçlarının dağıtımında önemli adımlar atmış, yollara hidrojenle çalışan binlerce yolcu otobüsü koymak için Samsung ve Hyundai gibi önde gelen şirketlerle anlaşmalar imzalamıştır[33].

Bu arada Avrupa Birliği (AB) yukarıda belirtildiği gibi 2030 yılına kadar batarya veya hidrojenle çalışan yeni şehir otobüslerine sahip olma hedefi belirlemiştir[34]. Bu taahhüt, AB’nin ağır hizmet araçlarından kaynaklanan emisyonları azaltma ve sıfır emisyon teknolojilerinin benimsenmesini teşvik etme hedefleriyle uyumludur.

Birleşik Krallık Hidrojen Stratejisi benzer şekilde 2030 yılına kadar 10 GW düşük karbonlu hidrojen üretim kapasitesine ulaşmayı amaçlamaktadır[35]. Birleşik Krallık, hidrojenle çalışan otobüsleri çoktan Londra’da piyasaya sunmuş ve bunları diğer bölgelere yayarken Toyota Hilux kamyonetlerinin hidrojen yakıt hücreli versiyonu gibi hidrojenle çalışan araçların geliştirilmesini aktif olarak desteklemiştir[36].

Yakıt ikmal altyapısının genişletilmesi

Şu anda, hidrojenle çalışan araçların taleplerini karşılayacak yeterli yakıt ikmal istasyonu bulunmamaktadır. Bu, klasik “tavuk ve yumurta” bilmecesine benzer. Öte yandan, hükümetler ve sektör paydaşları, yeni yakıt ikmal istasyonlarıyla birlikte ülkeler ve kıtalar arasında ağlar oluşturmak için iş birliği yapmaktadır.

Örneğin Kaliforniya, Almanya, Japonya, Güney Kore ve Çin gibi bölgeler, hidrojen yakıt ikmal altyapısının oluşturulmasında önemli bir ilerleme kaydetmiştir. 2022 yılında, dünya çapında faaliyette olan 1020 hidrojen yakıt ikmal istasyonu bulunmakta ve öncülüğünü yaptığı bu yolda Çin’i Güney Kore, Japonya, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri takip etmekteydi[37].

Japonya’da, Japan Hydrogen Station Network Joint Company’nin (JHyM) kurulması, yakıt hücreli araçların (FCV) yayılmasını desteklemek için hidrojen yakıt ikmal istasyonunun geliştirilmesini hızlandırmaktadır[38]. Avrupa Birliği’nde (AB), tüm büyük şehirlerde ve her 200 kilometrede bir ana güzergahlar boyunca hidrojen yakıt ikmal istasyonları kurma yönünde karar alınmıştır[39].

Yakıt ikmal istasyonlarının sayısı arttıkça sürücüler için hidrojenle çalışan araçlarına yakıt ikmali yapmak daha da kolay ve erişilebilir hale gelecek ve bu da bu temiz ve sürdürülebilir ulaşım seçeneğinin büyümesini ve benimsenmesini teşvik edecektir.

İş birlikleri ve ortaklıklar

Otomobil üreticileri, enerji şirketleri ve diğer paydaşlar arasındaki iş birlikleri ve ortaklıklar, hidrojenle çalışan kara yolu araçlarının gelişimini teşvik ediyor.

Hidrojen Konseyi, hidrojen ekonomisini geliştirmek için ortak bir vizyona sahip önde gelen enerji, taşımacılık, sanayi ve yatırım şirketlerini bir araya getiriyor[40].

Honda ve General Motors, hususi araçlar ve yük kamyonları için “yeni nesil” bir hidrojen yakıt hücresi sistemi sunmak üzere iş birliği yaptı. Üretime 2023 yılında başlayan Honda, 2030 yılına kadar yılda 60.000 adet satış hedefliyor[41]. Benzer şekilde BMW ve Toyota, hidrojen yakıt hücreli araçlar üretmek için güçlerini birleştirdi. İki otomobil üreticisi, 2025’ten itibaren ortak çalışmayla geliştirilen hidrojen yakıt hücreli araçlarını üretmeye ve satmaya başlayacak[42]. Bu iş birliği, BMW’nin X5 SUV aracını temel alan iX5 Hydrogen modelini geliştirmek de dahil olmak üzere önceki başarılı girişimlerini temel alıyor[43].

Çevre dostu hidrojene daha fazla odaklanma

Hidrojen üretiminin mevcut birincil kaynağı, önemli miktarda karbondioksit emisyonlarına neden olan doğal gazdır. Bu zorluğun üstesinden gelmek için “yeşil hidrojen” üretimini desteklemek üzere yenilenebilir enerji üretimine yönelik yatırımlara ve devlet sübvansiyonlarının artırılmasına yönelik bir baskı var. Japonya, yerel enerji kaynaklarının güvenliğini sağlamaya ve ithal edilen fosil yakıtlara bağımlılığı azaltmaya güçlü bir şekilde vurgu yaparak yenilenebilir enerji üretiminde ve hidrojen teknolojisinde önemli adımlar atmıştır[44]. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), hidrojen üretiminin ölçeklendirilmesi ve yenilenebilir teknolojilerin fiyatlarının düşmesi sayesinde 2030 yılına kadar yenilenebilir enerjiden hidrojen üretme maliyetinde %30 potansiyel bir düşüş öngörüyor[45].

Önümüzdeki yol

Hidrojenle çalışan taşımacılıkta gelecek parlak; en önemlisi de ibre hep yukarıyı gösteriyor. Şu anda, yollarda sadece yaklaşık 72.000 hidrojenle çalışan araç var. Bu, küresel olarak 1,5 milyar otomobilin içinde çok küçük bir rakam.

Buna karşılık, bu yıl sadece 14 milyon bataryalı elektrikli araç (BEV) satılmış olacak[46].

Buna karşın analiz uzmanları, önümüzdeki on yıl içinde hidrojenle çalışan araçların yaygın olarak benimsenmesini sağlayacak faktörlerin bir araya geleceğini öngörüyor. Artan devlet desteği, yakıt ikmal altyapısının genişlemesi, sürekli yenilik, güvenilmez tedarik zincirlerinden uzaklaşırken daha yeşil yakıtlara geçiş baskısı… Ölçek ekonomileri devreye girerken piyasa, hidrojen araçlarının kullanımında dramatik bir artışa hazır olacaktır.

Elektrikli aracınızı henüz gözden çıkarmayın. Ama yine de ihtiyatlı davranın; hidrojen çağı hızla yaklaşıyor.

[1] https://www.iea.org/reports/global-ev-outlook-2023

[2] https://www.euronews.com/next/2022/10/08/at-a-fork-in-the-road-do-hydrogen-cars-offer-a-better-future-than-electric

[3] https://www.euronews.com/next/2022/10/08/at-a-fork-in-the-road-do-hydrogen-cars-offer-a-better-future-than-electric

[4] https://www.polarismarketresearch.com/industry-analysis/hydrogen-fuel-cell-vehicle-market

[5] https://www.juniperresearch.com/whitepapers/why-hydrogen-vehicles-are-ready-for-the-mainstream

[6] https://www.hydrogeninsight.com/transport/toyota-unveils-its-first-new-hydrogen-car-in-a-decade-to-go-on-sale-this-autumn/2-1-1433307

[7] https://www.caranddriver.com/news/a42796089/2024-honda-cr-v-powered-by-hydrogen-details/

[8] https://autovista24.autovistagroup.com/news/hydrogen-vehicles-in-europe/

[9] https://www.autocar.co.uk/car-review/bmw/ix5-hydrogen

[10] https://nacfe.org/research/electric-trucks/hydrogen/

[11] https://www.ft.com/content/64806305-cbc1-43b4-83da-87c98c81cf07